Volgens de verteller in Opgestaan van de grond van José Saramago zijn er drie vragen waarop het antwoord niet bestaat: wie ben je, waar kom je vandaan, waar ga je heen. Saramago bezigde talloze stijlen en genres in zijn schrijversloopbaan. In een interview achterin het boek vertelt hij dat hij schrijven het moeilijkste vindt dat er bestaat. Dat begrijp ik. Want: wie ben je, waar kom je vandaan, waar ga je heen.
José Saramago