Kookboekenweek: kies je favoriet

Tot 10 november is het Kookboekenweek. Ik las ergens dat kookboeken de best en meest verkochte boeken zijn. Een snelle telling van mijn eigen exemplaren brengt me op zo’n 40 kook- en bakboeken. Onlangs hield ik een kastopruiming, zodat er enkele exemplaren op Marktplaats belandden. En ja: al snel waren ze voor een hoog bod verkocht. Op de website van Food and Friends staan de kookboeken van 2023. Je kunt er tot 7 november stemmen op je favoriet en eind november wordt de winnaar van Het Gouden Kookboek Publieksprijs bekendgemaakt.
Twee titels in de lange lijst genomineerden heb ik: Van aardappel tot zeewier en De basis plantaardig. Het mooie van beide boeken is dat ze focussen op techniek; door je kennis van chemische processen in je pan te vergroten, leer je automatisch beter koken. In de omschakeling van traditioneel koken naar plantaardige bereidingen gaat het daar nogal eens mis. Hoe vervang je eieren? Hoe maak je lekkere jus zonder vlees? Sowieso zijn er veel meer vegetarische en plantbased kookboeken gekomen. Toen ik in 2017 overstapte op vleesloos koken, deed ik dat vooral met het Groot Vegetarisch Kookboek van Valerie Ferguson. Dit super-complete boek met duidelijke foto’s is een geweldige basis voor dagelijks koken zonder vlees of vis. Ik gebruik het nog steeds! Maar het leunt best op kaas en zuivel. Dus ook ik zocht de afgelopen jaren naar verfijndere recepten. Ik heb best aardig macrobiotisch leren koken met het boek Puur & Vegetarisch van Tine Tomme. De vega en vegan kookboeken vliegen als zoete broodjes over de toonbank. Inmiddels hebben we in Nederland zelfs een compleet plantaardig restaurant met 2 Michelinsterren, dus de culinaire wereld is flink in ontwikkeling.

Preciezen versus Rekkelijken
Nu is er met koken iets geks aan de hand. Vooral in deze hobby zijn er duidelijke kampen in de benadering van eten. Je hebt de pietjes precies – de Preciezen – zoals ikzelf, die recepten tot op de milligram uitpluizen en in paniek raken als dat ene ingrediënt ontbreekt. En je hebt de losse polsen – de Rekkelijken, die het liefst zomaar op gevoel koken en zeggen dat dat ook altijd lukt (ik verdenk hen van een rookgordijn; goed lezen en uitvoeren van instructies is namelijk een klus op zich, niet iedereen kan of wil dit). Is het erg? Beïnvloedt het de resultaten?

Bulken peuteren
Bij de kookworkshop Indian Spicetrip, die ik recent volgde bij chef Paulami Joshi, werd ik ingedeeld met een andere single bezoeker en ja hoor: wij bleken van verschillende keukens. Zij was van ‘ik doe maar wat’, en ik dook in het recept. Alle eerdere chefkoks bij wie ik lessen volgde, gaven ons dat mee: ‘Léés je recept eerst goed, en visualiseer de stappen: hoe ziet dit gerecht er straks uit?’ Maar mijn India-kookmaatje was een nuchtere Hindoestaanse die – al zei zij het zelf – kon bogen op jarenlange ervaring. Zij stroopte de mouwen op en stond het deeg voor onze naan-broden al te kneden, toen ik de gist-geweekt-in-water nog moest toevoegen. Merkte ik dit fijntjes op, daar wendde zij zich direct tot Paulami: ‘Zij zegt dat ik verkeerd doe.’
Verwees ik bij onze linzensalade naar het recept: voeg de rucola pas op het allerlaatst door de salade? Bam, daar gooide zij ze meteen door de linzen – met als gevolg een salade met slijmerig-verlepte rucola bij het diner. Schreef Paulami dat grof versneden knoflook zo lekker is in de naan broden? Hupla, mijn Hindoe-kokkie peuterde ze als bulken uit het gerezen deeg. ‘Ik hou niet van,’ zei ze met een lijzige stem. Mijn ogen smeekten haar om de receptuur te volgen, aangezien ik de India-workshop volgde om nou juist te leren werken met Indiase recepten. En omdat ik de feestelijke stemming in de afgehuurde kookstudio niet wilde bederven, zweeg ik, en werkte stilletjes verder.

Gemiddeld 9.125 keer koken
Afgezien van de verlepte sla smaakten de gerechten die middag trouwens verrukkelijk. Mijn kookboekenplank wordt dus weldra uitgebreid met Paulami Joshi’s nieuwe vega-kookboek, dat binnenkort verschijnt. Met heerlijke Indiase recepten! Alleen al het koesteren van kennis van vele voormoeders vind ik tof. En de mateloze populariteit van kook- of bakboeken verraadt dat het merendeel van de koks met mij mee verlangt naar tekst en uitleg in de keuken. Niet geheel onbegrijpelijk als je bedenkt dat we tijdens ons leven gemiddeld 9.125 keer (50 jaar lang, drie keer per week) een maaltijd zullen bereiden.

Heb jij een favoriete tv-kok of dierbaar kookboek? Deel jouw titels vooral in een reactie hieronder.

PS Vergeet niet je stem uit te brengen op een van die mooie kookboeken! Het kan tot 7 november.